Σάββατο 27 Μαΐου 2017 - Τον δημόσιο διάλογο για ένα κεφαλαιώδες ζήτημα για την ελληνική αγορά έργων τέχνης άνοιξε ημερίδα που διοργάνωσε ο Οίκος δημοπρασιών και Τέχνης Myrό Antiques House την περασμένη Κυριακή στο πλαισίο της συνεδριακής πλατφόρμας Money Show 2017 στην Θεσσαλονίκη. Η ημερίδα με διακριτικό τίτλο “Τέχνη και Περιουσιολόγιο” μελέτησε την σχεδιαζόμενη ένταξη των έργων τέχνης στο περιουσιολόγιο, μια κίνηση που όλα δείχουν ότι ανήκει στις προθέσεις της κυβέρνησης, η οποία -όπως εκτίμησαν οι ομιλητές- "θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου".
“Ανοίγουμε έναν διάλογο γιατί χρειάζεται να προσδιορίσουμε όλες τις παραμέτρους σ΄αυτό το θέμα που δεν αφορά μόνο τα έργα τέχνης αλλά και τα πνευματικά δικαιώματα” ανέφερε στον χαιρετισμό του στην ημερίδα ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος, θέτοντας παράλληλα σειρά ερωτημάτων όπως:“Τι θα μπορούσε να σημαίνει η εισαγωγή έργων τέχνης στο περιουσιολόγιο; Θα μπορούσε να έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα; Θα εφαρμοσθεί για όλα τα είδη της τέχνης; Πώς μπορεί να ποσοτικοποιηθεί η αξία; Τι γίνεται με τα ασφαλισμένα έργα;” είναι μερικά από τα ερωτήματα που έθεσε για διάλογο ο υπουργός.
“Η τέχνη πρέπει να προστατευθεί πάση θυσία” είπε από την πλευρά ο διοργανωτής της ημερίδας και ιδιοκτήτης του οίκου δημοπρασιών Myro Antiques House, Σταύρος Μυρωνίδης εκφράζοντας φόβους ότι τα έργα τέχνης θα “φυγαδευτούν” σε άλλες χώρες.“Θα πέσει η αξία των έργων λόγω φορολόγησης και θα συμπιεσθούν προς τα κάτω οι τιμές”, πρόσθεσε.
“Το ερώτημα που εγείρεται”, ανέφερε η αρχαιολόγος – μουσειολόγος Στέλλα Συλλαίου, “είναι ποιός θα κοστολογήσει τα έργα ενώ ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει πώς έφτασαν στα χέρια του. Τι γίνεται όμως σε περιπτώσεις οικογενειακών κειμηλίων ή για ένα κλεμμένο, κατά το παρελθόν, έργο τέχνης που πέρασε σε άλλα χέρια και ο τωρινός ιδιοκτήτης του δεν το γνωρίζει;” αναρωτήθηκε. Επιπλέον, σύμφωνα με την κ.Συλλαίου, η αξία των έργων δεν είναι σταθερή και “μπορεί κάτι που σήμερα αντιμετωπίζεται ως αριστούργημα, χρόνια μετά να μην είναι και να χάνει την αξία του και το αντίστροφο”.Οι συνέπειες θα είναι σημαντικές και για τους συλλέκτες στην ελληνική αγορά αφού, όπως ανέφερε η κ.Συλλαίου, θα εμφανίζονται διστακτικοί να αγοράσουν και να επενδύσουν και κάποιοι θα ρευστοποιήσουν τις συλλογές τους.
Αλλη διάσταση στο θέμα έδωσε ο οικονομολόγος- φοροτεχνικός Δημήτρης Πανοζάχος, τονίζοντας ότι εκτός από την αξία κτήσης, μπορεί να ληφθεί υπόψη και η αξία ασφάλισης. “Δεν πρέπει να μπει φόρος περιουσίας αλλά το περιουσιολόγιο να γίνει εργαλείο διασταύρωσης, να μπει αφορολόγητο όριο στην απόκτηση έργων τέχνης και να μη θεωρείται ενιαία οικονομική πράξη η αγορά πολλών έργων από τον ίδιο καλλιτέχνη”.
Ενα παράδειγμα που σχετίζεται με τα έργα τέχνης και το περιουσιολόγιο στη Γαλλία, έδωσε η διευθύντρια του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θούλη Μισιρλόγλου, χρησιμοποιώντας το εξαιρετικά γνωστό έργο του Courbet.“Τελευταίος του ιδιοκτήτης ήταν ο ψυχαναλυτής Ζακ Λακάν και μετά τον θάνατό του, το 1981, το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών διευθέτησε τον φόρο κληρονομιάς με ειδικό νομοσχέδιο, μέσω της αγοράς του πίνακα, μια πράξη που ολοκληρώθηκε 14 χρόνια μετά. Αυτό, σε μια χώρα όπου οι εθνικές συλλογές, διεσπαρμένες στις συλλογές μουσείων σε όλη την επικράτεια, συγκροτήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητα αποπληρωμής φόρων μέσω της δωρεάς από τους ιδιοκτήτες τους” εξήγησε η κ.Μισιρλόγλου.
Ακανθώδες είναι και το ζήτημα ύπαρξης ή μη φόρου κτήσης για τον δικηγόρο Στέργιο Κουκούδη ο οποίος αναρωτήθηκε αν η φορολόγηση θα γίνεται άπαξ.“Ποιός θα είναι ο τρόπος και η διάρκεια φορολόγησης; Θα είναι άυλο περιουσιακό στοιχείο; Θέλουμε απλά να καταγράψουμε τα έργα τέχνης; Μήπως δημιουργήσουμε μια τεράστια μαύρη αγορά έργων τέχνης;”
Για επιμέρους ζητήματα της Αρχαιολογικής Νομοθεσίας σχετικά με κειμήλια ιδιωτών χρονολογούμενα μετά το 1453 μίλησε η αρχαιολόγος από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης Σοφία Ακριβοπούλου, ενώ ο δικηγόρος και πραγματογνώμων έργων τέχνης, Στέλιος Γκαρίπης, τόνισε ότι οι τιμές είναι οι πρώτες που επηρεάζονται σε περιπτώσεις πολιτικής και οικονομικής αστάθειας.