Wednesday 15 February 2012

Cover Story | Κρίση τέχνας κατεργάζεται

Αναφέρεται συχνά στον δημόσιο διάλογο ότι η κρίση αποτελεί μία ευκαιρία για την τέχνη, αφού σε περιόδους γενικευμένης δυσπραγίας, κατά το παρελθόν, η τέχνη έχει αποδώσει αριστουργήματα, και έχει ηγηθεί -αν όχι άμεσα τότε εμμέσως- των διεργασιών κοινωνικής ανάκαμψης. Η ιδιαιτερότητα της οικονομικής κρίσης, τονίζουν κάποιοι, είναι ότι ο κόσμος της τέχνης θα προσγειωθεί από την έλλειψη χρημάτων και θα πραγματοποιήσει μια στροφή στο ουσιαστικό περιεχόμενο, αφού, οι τρυφηλοί καιροί κατά τους οποίους ο,τιδήποτε μπορούσε να ονοματιστεί τέχνη και να πωληθεί σε οποιαδήποτε ονομαστική χρηματική αξία, ανάλογη της προβολής, της διαφήμισης και του marketing στο χρηματιστήριο της Τέχνης, παρήλθαν.
Αν και αληθεύει ορισμένως ότι η αξία των κορυφαίων έργων τέχνης εξαρτάται από τη διαφήμιση, το branding και οι καλλιτέχνες χειρίζονται εαυτόν επενδυτικά, ενώ παράγοντες όπως η αγορά πολλών έργων τέχνης ενός δημιουργού από κάποιον μεγιστάνα αρκεί για να μεταστραφεί υπέρ του όλη η αγορά στα πρότυπα των χρηματιστηριακών αγορών, ίσως τα πράγματα να μην είναι τόσο απλά. Ισως δεν αρκεί η εγκαθίδρυση της ανέχειας για να αναστείλει την “βία των αγορών”  που χαλιναγωγεί την αγορά Τέχνης , ή ακόμα και η απεικαζόμενη εξάρθρωση αυτής καθαυτής της αγοράς -αν βεβαίως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί. Η ζημιά ίσως είναι πιο συστημική απ’ ό,τι αντιλαμβανόμαστε εκ πρώτης, και επηρεάζει τη φύση της τέχνης και τον τρόπο που την αντιλαμβανόμαστε, καθώς η αγορά “σφετερίστηκε την πνευματική, αισθητική, γνωσιακή, συναισθηματική και ηθική αξία της τέχνης. Τη μετάλλαξε από κάτι υποκειμενικό και μη μετρήσιμο, σε ένα είδος συναλλάγματος προς διαχείριση, σε ιδιοκτησιακό αγαθό, σε χρηματιστηριακή αξία”, όπως γράφει σε παλιότερα της άρθρο στο περιοδικό Κοντέινερ η ιστορικός  Τέχνης Κατερίνα Γρέγου.

Αβέβαιοι, λοιπόν, για την αξία της κρίσης ως κινήτρου καλλιτεχνικής ανάτασης αποφασίσαμε να προσεγγίσουμε τους καθ’  ύλην αρμόδιους να απαντήσουν στο debate – φραστική παραλλαγή της γνωστής αρχαίας φράσης “Πενία τέχνας κατεργάζεται”: εικαστικούς δημιουργούς, που συνδιαλέγονται με την κρίση σε δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι το επίπεδο επιρροής της κρίσης στις ζωές τους. Μπορεί ως καλλιτέχνες να το αντιμετωπίζουν διαφορετικά, με άλλα αποθέματα ψυχής ή ίσως όχι. Το δεύτερο επίπεδο επιρροής είναι είναι ο προβληματισμός αναφορικά με τον ρόλο που μπορεί να επιτελέσει η τέχνη και ο καλλιτέχνης για την ανάκαμψη από την κρίση, αφού αυτή -αποτελεί κοινή διαπίστωση- ότι είναι πρωτίστως κοινωνική, ηθική, βαθιά πολιτική, και λιγότερο οικονομική.

Οι απαντήσεις που λάβαμε παρατίθενται μαζί με μια φωτογραφία των καλλιτεχνών και ένα έργο τους συναφές με το θέμα.



Ξενής Σαχίνης
Κριση και Τέχνη, Τέχνη και Κρίση

Αγαπητοί αναγνώστες η διαχείριση του τίτλου αυτού του κειμένου δεν έγινε τυχαία. Αν είχαμε την τύχη να μη βρισκόμασταν ως Έθνος στην εξέλιξη μιας καταστροφής, ίσως να μιλούσαμε ακαδημαϊκά για την Τέχνη και την κρίση. Και μάλιστα με μια ελαφριά καρδιά. Πλην φευ βρισκόμαστε όμως μέσα σε μία τεράστια και πολυδιάστατη κρίση και η κοινωνία ζητάει απαντήσεις, για τα προβλήματά της, και από την Τέχνη. Λογικό, αφού θυμόμαστε τους καλλιτέχνες και εν γένει το πνεύμα, μόνο όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα. Επιλέγω όμως, να αναπτύξω το συλλογισμό μου κάτω από το πρίσμα του ενεργού καλλιτέχνη , ο οποίος πάντοτε σχολίαζε μέσω των έργων του και δεν έκανε μια τέχνη που θα ήταν ευχάριστη για να υποστηριχτεί ο ίδιος ως πρότυπο ύφους καλλιτεχνικής εργασίας και ζωής. Δηλαδή, δεν κάλυψε η ζωή και το έργο του τις ελαφρές σελίδες των περιοδικών και του τηλεοπτικού αξιολογικού συστήματος για να πουλήσει. Και αυτό χωρίς τη βοήθεια μεγάλων φορέων, όπως τα κρατικά μουσεία που έγιναν στην ουσία κρατικές γκαλερί σύγχρονων καλλιτεχνών. Οι απόψεις μου, λοιπόν, έχουν προκύψει από τις δικές μου προσωπικές εμπειρίες  σε σχέση με το σύστημα και φυσικά άλλοι συνάδελφοι καλλιτέχνες μπορεί να έχουν και διαφορετική γνώμη από τη δικιά μου. Πιστεύω όμως ότι η κρίση η οποία έγινε στην αρχή φανερή ως κρίση αξιών και αμέσως μετά ως κρίση του παγκόσμιου χρηματιστηριακού συστήματος αφορούσε ακόμα και από τα πρώτα της στάδια και τους καλλιτέχνες , οι οποίοι δεν παρήγαγαν μόνο έργα προς πώληση αλλά πρωτίστως θα έπρεπε να παράγουν έργα , φορείς ιδεών. Οι περίφημες αγορές έθιξαν και την αγορά του έργου τέχνης με τέτοιο τρόπο που στην ουσία το απομάκρυναν από τους υποψήφιους αγοραστές και μόλυναν τους καλλιτέχνες με τον ιό του άμετρου κέρδους. Ως κομμάτι της εν ύπνω και τώρα  χειμαζόμενης κοινωνίας οι καλλιτέχνες νομίζω ότι έχουμε την ευθύνη μας γιατί ενδώσαμε εύκολα τις προηγούμενες δεκαετίες στα κελεύσματα του συστήματος.Καιρός αλλαγής, λοιπόν με την πνευματικότητα της Τέχνης σε πρώτο επίπεδο, δηλαδή δίπλα στη παραγωγή της φόρμας , παραγωγή ιδέας. Κλείνω με τον Picasso : «Η τέχνη δεν έγινε για να διακοσμεί διαμερίσματα»



Ξ. Σαχίνης, Καθηγητής,
Πρόεδρος του Τμήματος Εικαστικών του Α.Π.Θ.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 
(πατήστε πάνω στα ονόματα για να δείτε τις απαντήσεις των καλλιτεχνών)



Browse by keyword / Βρείτε αυτό που ψάχνετε

Activism Amfissa An Athenian Outsider Andros Animation & Comics Antiparos Art Fairs Art Therapy ArtMarket Athens Auctions Audio/Video Australia Awards Books&Manuscripts Call for entries & Competitions Ciné qua non Cinema Collage Collectives Columnists: www treasures Commentary & Documentation Conferences CulturalContent/Tourism Cyprus DESIGN Digital Art DJs Documentary EDITO ElefsisCultureCapital ENGLISH Fashion Festivals & Biennales Florina Fundraising Gastronomy Halkida Iconography Ioannina Jewllery Lesvos LGBTQI+ Lifestyle London Calling Loutraki Multimedia & Installations Art Museums Myconos Naxos News Opera Party Performance Printmaking Projects Restoration/Συντήρηση Rethymnon Retrospective Sculpture & Ceramics Shqipëri Sikinos StreetArt Symposiums Syros Tattoo Teri Paschos textileArt Thessaloniki US Venue Virtual Watercolor whoISwho Workshops & Masterclasses Αγρίνιο Αίγινα Αίγιο Αλεξανδρούπολη ΑΝΑΦΗ ΑνδριανήΤζίμα Άνδρος ΑΝΤΙΚΑ Αντίπαρος Απόψεις ΑΠΟΨΗ Άργος Αρχαιολογία Αρχιτεκτονική Βέροια Βόλος Γειτονιές Δελφοί ΔΗΜΗΤΡΙΑ Δημοπρασίες Διαλέξεις/ΔημόσιεςΣυζητήσεις Δίον-Λιτόχωρο Δράμα Έβρος Εγκαίνια Έδεσσα Ειδικά Θέματα ΕικαστικέςΔράσεις Εκδηλώσεις Εκθέσεις Εκπαίδευση ΕΛΕΥΣΙΝΑ Επίδαυρος Έρευνα Ζάκυνθος Ζωγραφική Ηράκλειο Θέατρο Θρησκεία Ιδρύματα Ιεράπετρα Ιστορία Ιστορίες για γάτες ΙΩΑΝΝΙΝΑ Καβάλα Καλαμαριά Καλαμάτα Καλλιγραφία Καστελλόριζο Καστοριά Κέρκυρα ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Κίμωλος Κοζάνη ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ Κρήτη Κως Λάρισα Λέσβος Λευκάδα Λήμνος Λόγος Λύκειον Ελληνίδων Μεσολόγγι Μουσική Ναύπακτος Ναύπλιο Νεκρολογία ΞΑΝΘΗ Ξεναγήσεις Ολυμπία Ορεστειάδα Παιδαγωγικά Παιδιά Πάρος Παρουσιάσεις Πάτμος Πάτρα ΠεριΟινουΣκιας Πόρος Πρόσωπα Προσωπικότητες Ρόδος Σάμος Σαντορίνη Σκηνογραφία Σκιάθος Σπέτσες Στήλη Άλατος Στυλ & Εποχές Συλλογές Συναυλίες Συνέντευξη ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Τέχνες Τέχνη Τεχνολογία Τζια ΤΗΝΟΣ Τρίκαλα Τρίπολη ΥΔΡΑ Υποτροφίες Φλώρινα ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ Φωτογραφία Χαλκίδα Χανιά Χειροτεχνίες Χίος Χορηγίες Χορός Ψηφιδωτό Ψυχολογία Ψυχολογία στην καθημερινότητα